Τρίτη 14 Αυγούστου 2012

Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι, Μίλαν Κούντερα

"Κάποτε, εδώ και πάρα πολύ καιρό, ο άνθρωπος άκουγε κατάπληκτος το τακτικό σφυροκόπημα που του ερχόταν από τα βάθη του στέρνου του και αναρωτιόταν τι μπορούσε να σήμαινε αυτό. Δεν μπορούσε να ταυτιστεί με ένα σώμα, μ'αυτό το τόσο ξένο και άγνωστο πράγμα. Το κορμί ήταν ένα κλουβί και στο εσωτερικό του, κρυβόταν κάτι που κοιταζε, άκουγε, τρόμαζε, σκεφτόταν κι απορούσε΄αυτό το κάτι,αυτό το λείψανο που απόμενε όταν αφαιρούσε κανείς το σώμα, ήταν η ψυχή. Βέβαια,σήμερα, το σώμα έπαψε να είναι ένα μυστήριο, αυτό που φωλιάζει στο στέρνο είναι η καρδιά, το ξέρουμε, και η μύτη δεν είναι παρά η απόληξη ενός σωλήνα που περνάει για να φέρει οξυγόνο στους πνεύμονες. Το πρόσωπο δεν είναι παρά ο πίνακας πλοήγησης στον οποίο καταλήγουν οι φυσικοί μηχανισμοί: η πέψη, η όραση, η ακοή, η αναπνοή, η σκέψη. Από τότε που ο άνθρωπος μπορεί να κατονομάσει όλα τα μέρη του σώματός του, αυτό το σώμα τον ανησυχεί λιγότερο. Ο καθένας ξέρει πια ότι η ψυχή δεν είναι παρά η δραστηριότητα της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου. Η δυαδικότητα ψυχής και σώματος κρυβόταν πίσω από θέματα επιστημονικά΄ σήμερα είναι μια παρωχημένη προκατάληψη που πραγματικά σε κάνει να γελάς. Αρκεί, όμως, ν'αγαπάς τρελά και ν'ακούς τα εντόσθιά σου να γουργουρίζουν, για να διαλυθεί αμέσως αυτή η λυρική αυταπάτη της επιστημονικής σφαίρας, που είναι η ενότητα σώματος και ψυχής." "Πολύ περισσότερο απ'το μπιλιέτο, που της το έδωσε την τελευταία στιγμή, αυτό το κάλεσμα των τυχαίων(το βιβλίο, ο Μπετόβεν, ο αριθμός έξι,το κίτρινο παγκάκι του πάρκου) ήταν που έδωσε στην Τερέζα το κουράγιο να φύγει απ'το σπίτι της και ν'αλλάξει τη ζωή της. Ήταν ίσως αυτά τα κάποια τυχαία (άλλωστε πολύ ταπεινά και κοινότοπα, πράγματι αντάξια αυτής της ασήμαντης πόλης) που πυροδότησαν τον έρωτά της και αποτέλεσαν την πηγή ενέργειας απ'όπου άντλησε ως το τέλος. Η καθημερινή μας ζωή βομβαρδίζεται από τυχαία περιστατικά, πιο συγκεκριμένα από τυχαίες συναντήσεις ανάμεσα στους ανθρώπους και στα γεγονότα, αυτό που ονομάζουν συμπτώσεις. Υπάρχει συν-πτώση όταν δύο απρόβλεπτα γεγονότα συμβαίνουν ταυτόχρονα, όταν συναντιώνται: ο Τόμας εμφανίζεται στο εστιατόριο τη στιγμή που το ραδιόφωνο παίζει Μπετόβεν. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αυτές εδώ οι συμπτώσεις περνούν ολότελα απαρατήρητες. Αν ο χασάπης της γωνίας ερχόταν να καθίσει σ'ένα τραπέζι του εστιατορίου στη θέση του Τόμας, η Τερέζα δεν θα είχε παρατηρήσει ότι το ραδιόφωνο έπαιζε Μπετόβεν (παρ'όλο που η συνάντηση του Μπετόβεν μ'ένα χασάπη θα ήταν επίσης μια περίεργη σύμπτωση). Αλλά ο έρωτας που γεννιόταν ξύπνησε μέσα της το νόημα της ομορφιάς και ποτέ δεν θα ξεχνούσε τη μουσική αυτή. Κάθε φορά που θα την άκουγε, θα ένιωθε συγκίνηση. Κάθε τι που θα συνέβαινε γύρω της τη στιγμή εκείνη θα καταυγαζόταν στη λάμψη αυτής της μουσικής, και θα ήταν ωραίο. ... Το ανθρώπινο ον, οδηγημένο από την έννοια της ομορφιάς, μεταθέτει το απρόοπτο γεγονός (...) για να φτιάξει ακολούθως απ'αυτό ένα μοτίβο που θα εγγραφεί στην παρτιτούρα της ζωής του. Θα επανέλθει σ'αυτό, θα το επαναλάβει, θα το μεταβάλει, θα το αναπτύξει, θα το μεταθέσει,όπως κάνει ο συνθέτης με τα θέματα της σονάτας του. (...) Ο άνθρωπος, χωρίς να το ξέρει, συνθέτει τη ζωή του με βάση τους κανόνες της ομορφιάς μέχρι και στις στιγμές της πιο μεγάλης αναταραχής. "

Δεν υπάρχουν σχόλια: